‘Ik vraag me altijd af: waar wordt het leven leuker van?’

Gepubliceerd in Ommer Nieuws en Oprechte Dalfser Courant en op vechtdalcentraal.nl, 20 november 2019

SOEST – Hij was, letterlijk, de rechterhand van Tommie uit Sesamstraat, deed de stem van Spyro in het computerspel Skylander en speelde Bertus in de musical Ja zuster, nee zuster. Maar oud-Ommenaar Mark Haayema (34) is vooral bekend door zijn boeken, televisieseries, theatervoorstellingen en liedjes voor kinderen. “Met korte, heldere zinnen kun je alles zeggen wat je wilt.”

“Een kind zegt gewoon: ik ben boos. Een volwassene gebruikt daar veel meer tekst voor. Als een zin meer dan twintig woorden heeft, haak ik af.” Het is duidelijk waarom Haayema kinderen als zijn doelgroep heeft. “De taal van de jeugd is een stuk interessanter. Met korte, heldere zinnen kun je alles zeggen wat je wilt, ook als het over zwaardere onderwerpen gaat.”

Sorry

Het lied Sorry dat hij voor Kinderen voor Kinderen schreef is daar een perfect voorbeeld van. “Als je ruzie hebt op het schoolplein, dan zeg je sorry om het op te lossen. Maar wie zegt er sorry als er in je omgeving iemand ernstig ziek wordt? Het is een heel heldere vraag die zowel bij volwassenen als kinderen leeft.” De inspiratie voor het nummer haalde Haayema uit zijn eigen omgeving. “Mijn zus kreeg vorig jaar te horen dat ze kanker had. Ik moest denken aan haar driejarige dochter. Wie legt haar uit waarom dit gebeurt en hoe doe je dat? Het is heel prettig om de kaarten open te leggen. Gelukkig gaat het met mijn zus inmiddels weer goed.”

Snotneuzen

Haayema groeide op in Ommen, met zijn ouders, tweelingzus en oudere zus. Als klein jongetje zong hij in kinderkoor de Dalfser Moppen van Jan en Debby Kisjes. Via hen kwam hij terecht bij het TROS-koor de Snotneuzen en kwam daarmee elke dag op tv en trad zelfs op in het buitenland. “Dat was echt wel groot. Maar het was natuurlijk als jongen niet cool als je van dansen en zingen hield. In een dorpje als Ommen ben je dan al snel anders.”

Na de havo in Hardenberg vertrok hij daarom op zijn achttiende uit Overijssel. “In een dorp bewandel je al snel de gebaande paden, terwijl je daarbuiten vaak meer ziet. Bovendien kwam ik rond die leeftijd uit de spreekwoordelijke kast. Het hele dorp denkt er van alles van, dacht ik toen. Mijn verhuizing was geen vlucht, maar Ommen kon soms wel wat bedreigend of beklemmend voelen. Nu, met terugwerkende kracht, weet ik dat dat niet zo is. Via sociale media spreek ik af en toe mensen van vroeger en merk ik dat iedereen zijn eigen leven leeft. Er is voornamelijk bewondering naar elkaar toe, iedereen gunt elkaar over het algemeen het beste. Maar als je zelf ergens mee worstelt, wordt het in je hoofd veel groter dan het daadwerkelijk is.”

Terug naar het groen

Haayema keert regelmatig terug naar zijn geboortegrond. “Ik merk dat de band met mijn roots steeds sterker wordt. Hier ben ik opgegroeid, dit heeft me gevormd. Mijn vader woont nog steeds in Ommen. Hij was kok in zorgcentrum Oldenhaghen en is nog steeds actief als voedseldeskundige in de ouderenzorg. Jaarlijks organiseer ik het familiefestival Wortelpop en de Hardenbergse bibliotheek nodigt me ieder jaar uit om voor te lezen op basisscholen. Dan zie ik kinderen van wie de ouders nog bij mij in de klas zaten.”

Tegenwoordig woont hij in Soest. “Terug naar het groen. Ik heb lang in Amsterdam gewoond, maar nu zie ik de seizoensveranderingen weer in de boomknoppen in plaats van in de etalages. Ik woon in een huisje dat grenst aan het landgoed van Herman van Veen. Hij bood mij aan hier te wonen. Ik woon er samen met mijn vriend Dennis en zijn dochter Fien. Zij is vier dagen per week bij ons. De andere dagen woont ze bij haar moeder in Utrecht.”

Hekel aan herhaling

Op dit moment ligt ’t Verrukkelijke Kinderbakboek in de winkels, vol met recepten van Rutger van den Broek en verhaaltjes over de familie Bakker van Haayema’s hand. Elke ochtend is op televisie de Boterhamshow te zien, een talkshow voor kinderen waarin de oud-Ommenaar een van de poppenspelers is. “Dat is echt een feest. Het is ontzettend leuk om te doen, met humor voor kinderen én volwassenen. Poppenspel is het toppunt van doen-alsof en fantasie. Ik doe dit nu zo’n drie jaar en dat is voor mijn doen echt lang. Ik houd niet van herhaling. Zolang ik mijn eigen draai eraan kan geven is het goed, maar als dat niet lukt, verdwijnt de lol. Dan ken ik het trucje en vraag ik me af: wordt mijn leven hier leuker van? War Horse in Carré was bijvoorbeeld te gek om te doen. Maar na vier maanden lang driehonderd keer dezelfde voorstelling opvoeren, was ik er ook echt klaar mee.”

Paaltje

Haayema’s lijst van boeken, voorstellingen, liedteksten en televisieprogramma’s is indrukwekkend. Toch durft hij zichzelf pas sinds vorig jaar schrijver te noemen. “Dit jaar ontving ik de Vlag en Wimpel van de jury van de Zilveren Griffel voor mijn boek Johannes de Parkiet. Ik had die waardering nodig om te zeggen: ja, ik ben kinderboekenschrijver. Als iets beloond wordt met een prijs, dan is het echt wat. Ook kreeg ik de Zilveren Krekel voor mijn theatervoorstelling Meneertje Meer. Toen wist ik dat ik op het goede spoor zat. Blijkbaar heb ik die bevestiging nodig.” Hij blijft echter constant zoeken naar nieuwe dingen. “Het liefste doe ik ieder half jaar wat nieuws. Ik kan dan een paaltje in de grond slaan en zeggen: hier ben ik geweest, het werd gewaardeerd. Dan kan ik verder. Anders blijf ik dwalen.”

PASPOORT

Naam
Mark Haayema (“In mijn paspoort staat het met ‘ij’, maar op mijn boeken gebruik ik ‘y’.”)
Leeftijd
34 jaar
Woonplaats
Haayema werd geboren in het Röpcke Zweers Ziekenhuis in Hardenberg. Hij groeide met zijn vader, moeder, tweelingzus en oudere zus op in Ommen. Na de scheiding van zijn ouders ging hij met zijn moeder mee naar Dedemsvaart. Op zijn achttiende verliet hij Overijssel voor zijn studie aan de kleinkunstacademie. Lange tijd woonde hij in Amsterdam. Tegenwoordig woont hij samen met zijn vriend Dennis en diens dochter Fien in Soest.
Bekend van
Haayema is acteur en poppenspeler, maar vooral schrijver van jeugdboeken, jeugdtelevisieseries, kinderliedjes en jeugdtheatervoorstellingen. Zijn eerste prentenboek schreef hij in 2011: De held van alle helden. Daarna maakte hij onder meer Joep!, Meneertje Meer en Oma, mag ik mijn pop terug? Onlangs bracht hij samen met Heel Holland Bakt-winnaar Rutger van den Broek ’t Verrukkelijke Kinderbakboek uit. Hij is een van de poppenspelers in de Boterhamshow op NPO Zappelin en schreef theatervoorstellingen voor onder meer Alfred J. Kwak en Kikker.

Foto: Mark Haayema (links) en Rutger van den Broek

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *